Hoe werkt plasticrecycling?
Om te beginnen: plastic recyclen is moeilijk. Dit komt voornamelijk omdat er honderden, duizenden verschillende soorten plastic worden gemaakt met verschillende eigenschappen: hard of flexibel, gekleurd of transparant, luchtdoorlatend of niet, en je kunt als verpakker nog veel meer eigen stellen aan de soort kunststof die je nodig hebt. Het vervelende is dat wanneer je al die plastics bij elkaar op 1 hoop gooit, het onmogelijk is om de boel 100% te scheiden en er een gelijkwaardig product uit te maken. Er zit altijd een “vervuiling” in van een andere soort plastic. Sommige plastic verpakkingen bestaat zelfs uit dunne laagjes verschillende soorten plastic met verschillende eigenschappen. Dit kun je met het blote oog niet zien, maar zulke verpakkingen kun je dus niet meer scheiden. Daarom kun je door recycling maar een paar verschillende soorten plastic opnieuw maken.
Bovenstaande geldt vooral voor mechanisch recyclen, de vorm van recycling die ze toepassen bij De Paauw / Rodepa. Hier worden verschillende soorten plastic uit de industrie en uit het consumentenleven grof gescheiden (folie en harde plastics), door de shredder gehaald, gewassen en omgesmolten tot pellets. Afhankelijk van de batch startmateriaal die er in het begin van de keten in gaat, maken ze hardere of zachtere pellets, en in verschillende kleuren.
Verschillende niveaus van recycling
Wanneer De Paauw / Rodepa bijvoorbeeld een grote batch van 1 soort materiaal uit de industrie binnen krijgt, kan dat heel hoogwaardig gerecycled worden. Vooral witte en transparante materialen zijn fantastisch, die kunnen nog op ontzettend veel verschillende manieren worden verwerkt en ingezet.
Hoe verschillend is dat met de oranje zakken die wij als consumenten inleveren: vaak zit hier materiaal tussen wat niet te recyclen is maar uit gemakzucht bij het plastic wordt gestopt, en huishuidelijk plastic bestaat uit ongelofelijk veel verschillende soorten en kleuren. Hier kunnen na recycling eigenlijk alleen maar vuilniszakken of zwarte bloempotjes van gemaakt worden: de minst hoogwaardige optie uit te keten.
Een andere optie is chemisch recyclen: in dit proces worden de plastics tot polymeer- of moleculair niveau afgebroken. Grote voordelen zijn dat je bij het inzamelen alles op de grote hoop kunt gooien en er hoogwaardige producten uit kunt maken. Nadelen zijn onder andere dat het veel energie kost en vervuilender is: je moet de plastics namelijk op een of andere manier afbreken ipv enkel smelten. Dit proces staat echter nog in de kinderschoenen en gebeurt nog voornamelijk in laboratoria.
Stel nou dat de grootste frisdrankfabrikant per direct 100% gerecycled plastic wil gebruiken…
...dan zouden alle plasticrecyclers in Europa nog niet eens genoeg capaciteit hebben om dat op te vangen. Op dit moment zijn plasticrecyclers nog vooral afhankelijk van wat ze toevallig kunnen opkopen, en dat is in veel gevallen niet ideaal voor hoogwaardige recycling of recycling met heel erg specifieke eisen.
Het liefst zou je met de hele gebruiksketen samen het proces circulair maken: de ontwerper moet een product ontwerpen dat überhaupt gelijkwaardig of hoogwaardig te recyclen is, bijvoorbeeld iets wat transparant is of 1 kleur heeft en wat uit 1 soort plastic bestaat; de fabrikant en supermarkten moeten goed nadenken over hoe het grote plastic bij hen al op een goede manier gescheiden kan worden en terugkomt bij de recycler, en als laatste moet de consument ook meewerken door het laatste beetje plastic goed te scheiden. Een hoop schakels in de keten dus!
Op dit moment denken veel ontwerpers en fabrikanten nog lineair: ze hebben een specifiek idee, willen op een grote knop drukken en dan precies krijgen wat ze nodig hebben. Maar wil je naar een circulair systeem, dan werkt dat niet. De Paauw / Rodepa zit dus vaak ook als adviseur met grote partijen om tafel om te kijken wat iedere schakel in het systeem kan bijdragen aan een circulair systeem.
Al met al dus een zeer uitgebreide en interessante avond! Anneke, bedankt voor het organiseren. De Paauw / Rodepa, bedankt voor de uitgebreide rondleiding en alle informatie!